ABC podatki

Podatnicy wychowujący czwórkę lub większą ilość dzieci, mają prawo skorzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego przychodu do 85.528 zł rocznie.

Zwolnienie dotyczy rodziców i opiekunów, a zatem każda z takich osób pełniąc swoją rolę w stosunku do dziecka ma prawo do skorzystania z niego niezależnie - małżeństwo ma zatem łącznie 2x85.528 zł przychodu bez podatku, tak samo każdy z opiekunów. Dodatkowo każde z nich ma prawo korzystać z kwoty wolnej od podatku, tj. z dodatkowych 30.000 z rocznie na każdą osobę.

Zwolnienie przysługuje w całej i stałej wartości rocznie - nie dzieli się go w stosunku do okresu, w którym pełni się rolę rodzica lub opiekuna czwartego dziecka w danym roku. Wystarczy zatem, aby zostać nim w ostatnich dniach roku, aby przysługiwało prawo do pełnej kwoty zwolnienia.

Nie ma znaczenia, czy przed uzyskaniem statusu rodzica czwórki dzieci osoba w trakcie roku zarabiała, czy też zarobki te uzyskano dopiero po urodzeniu lub rozpoczęcia opieki nad czwartym dzieckiem. Zarobki za cały rok objęte będą zwolnieniem z podatku.

Zwolnieniu z podatku podlegają trzy rodzaje przychodów do łącznej wartości w roku 85.528 zł:

Policz dokładnie zwolnienie 4 plus w Programie e-pity®

Nie musisz liczyć zwolnienia 4 plus w PIT za 2023 ręcznie. Sprawdź wysokość Twojej ulgi 4+ i zwrotu podatku kompleksowo, także z uwzględnieniem nowej kwoty wolnej od podatku w PIT.
Ulgę na 4+ wylicz w Programie e-pity 2023 i wyślij PIT online

  • ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy,
  • z umów zlecenia realizowanych przez osoby prywatnie tj. nie prowadząc w tym zakresie działalności gospodarczej - na rzecz przedsiębiorców lub właścicieli nieruchomości,
  • z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania liniowe, według skali podatkowej lub podatkiem z tytułu zysków z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (IP-BOX) albo ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

W efekcie przychody uzyskane z innych niż z tych źródeł podatnik wykazuje i opodatkowuje tradycyjnie, według ogólnych zasad i płaci podatek dochodowy. W szczególności w zakresie nie uwzględnia się przychodów podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym określonych w ustawie o PIT (np. o zysków kapitałowych, rozliczanych ryczałtem umów zlecenie do wartości 200 zł), zwolnionych od podatku dochodowego oraz od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Najlepszy sposób na Twoje ulgi i odliczenia w PIT to Program e-pity®
Nie musisz liczyć ulgi i odliczeń w PIT za 2023 ręcznie. Sprawdź wysokość Twoich ulgi, odliczeń i zwrotu podatku kompleksowo, także z uwzględnieniem nowej kwoty wolnej od podatku w PIT.
Ulgi i odliczenia wylicz w Programie e-pity 2023 i wyślij swój PIT 2023 online

Dzieci, nad którymi należy sprawować opiekę lub pełnić rolę rodzica

Ulga przysługuje osobie, która w roku podatkowym w stosunku do co najmniej czworga dzieci, wykonuje władzę rodzicielską, pełni funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało, lub sprawuje funkcję rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą. Ze zwolnienia skorzystają tylko tacy podatnicy - rodzice lub opiekunowie, którzy pełnią swoją rolę dla dziecka małoletniego, pełnoletniego które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną, lub pełnoletniego do ukończenia 25. roku życia, uczącego się w szkołach, o których mowa w krajowych lub zagranicznych przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, jeżeli w roku podatkowym dzieci te:

  • nie stosowały przepisów o opodatkowaniu liniowym, ryczałtowym (z wyjątkiem najmu prywatnego rozliczanego ryczałem), w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń,
  • nie rozliczały podatku tonażowego lub przepisów o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych albo
  • nie uzyskały dochodów opodatkowaniu według skali lub ryczałtem z tytułu kapitałów pieniężnych lub przychodów zwolnionych u osób do 26 r. ż. lub z tytułu ulgi na powrót do kraju, w łącznej wysokości przekraczającej określony limit tj. dwunastokrotności renty socjalnej obowiązującej w grudniu roku podatkowego. W 2023 r. renta socjalna wynosi 1588,44 zł  co łącznie daje kwotę 19 061,28 zł (12x1588,44) zł. Wyjątkiem jest renta rodzinna.

W przypadku pełnoletnich uczących się dzieci rodzic aby korzystać ze zwolnienia nie musi pełnić powyżej wskazanych funkcji rodzicielsko - opiekuńczych - decydujący jest w przypadku takich dzieci, aby podatnik wykonywał ciążący na nim obowiązek alimentacyjny albo sprawował funkcję rodziny zastępczej.

W sytuacji, w której z ulgi korzysta rodzic posiadający dzieci małoletnie i pełnoletnie, status dziecka rozpatrywać należy osobno do każdego dziecka, a zatem w stosunku do każdego z nich osobno należy ustalać, czy zaliczyć można je do czwórki dzieci, dającej łącznie prawo do zwolnienia podatkowego w danym roku podatkowym.

Gdy dziecko w danym roku osiągnie wiek 25 lat albo nie spełni któregoś z innych warunków uprawniających rodzica lub opiekuna do zwolnienia z podatku, to jeśli choćby jeden dzień w roku to dziecko spełniało ten warunek - rodzic ma prawo do ulgi za cały rok - tj. w pełnym zakresie (tzn. może wskazywać, że dla danego dziecka warunek spełnił).

Warunek 4 dzieci nie musi być spełniony łącznie, może się zdążyć, że na początku roku jedno z dzieci osiągnie pełnoletność i nie będzie się uczyło a pod koniec roku urodzi się czwarte dziecko - wówczas w trakcie roku rodzic sprawuje władzę rodzicielską dla 4 dzieci i ma prawo do zwolnienia.

Przy ustalaniu prawa do zwolnienia, nie uwzględnia się dziecka, które w roku podatkowym, na podstawie orzeczenia sądu, zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych.

Koszty uzyskania przychodów w PIT-DZ

Ryczałtowe koszty uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz koszty ustalane procentowo z tytułu umów zlecenia, stosuje się w wysokości nieprzekraczającej tej części przychodów z danego źródła, która podlega opodatkowaniu. W efekcie nie ma możliwości, aby osoba stosująca zwolnienia podatkowe: 4+, dla osób do 26 r. ż., dla przyszłych emerytów albo dla powracających do Polski, uzyskiwała wynagrodzenie i kumulowała koszty uzyskania przychodów lub rozliczała stratę z tytułu tej kwoty, która jest objęta zwolnieniem. W efekcie koszty uzyskania mogą być naliczane i stosowane jedynie w przypadku, gdy w danym miesiącu przychody pozostają opodatkowane (czyli gdy w danym miesiącu choćby do części wynagrodzenia zwolnienia z podatku nie stosuje się).

Natomiast u podatników, którzy korzystają z autorskich kosztów 50% i jednocześnie stosują powyższe cztery rodzaje zwolnień z podatku, suma kosztów 50%, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 1-3 ustawy o pdof, oraz przychodów zwolnionych od podatku ze względu na zwolnienie dla młodych do 26 r. ż., zwolnienie 4+, dla przyszłych emerytów lub dla powracających do Polski z emigracji lub zmieniających rezydencję podatkową, nie może przekroczyć łącznie kwoty 85.528 zł.

Ulga 4 plus w zaliczkach na podatek w trakcie roku

Rodzic lub opiekun co do zasady nie musi korzystać ze zwolnienia z podatku już w trakcie roku. Ma prawo zatem dostawać wynagrodzenie z naliczonymi mu zaliczkami na podatek, a na koniec roku wystąpić o zwrot nadpłaconego podatku w związku ze zwolnieniem. Wykazuje je w deklaracji rocznej PIT.

Natomiast istnieje możliwość, aby zaliczka na podatek pobrana przez płatnika (zakład pracy) w trakcie roku uwzględniała już zwolnienie. Dotyczy to zarówno zatrudnienia w oparciu o umowę o pracę, jak i umowy zlecenie.

W takim przypadku płatnik przy poborze zaliczki na podatek uwzględnia zwolnienia podatkowe:

- jeżeli podatnik złoży płatnikowi sporządzone na piśmie oświadczenie, że spełnia warunki do stosowania tych zwolnień. Płatnik stosuje zwolnienie najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał oświadczenie, nie dłużej niż do upływu terminu wskazanego przez podatnika. Jeżeli podatnik powiadomi płatnika o zmianie stanu faktycznego wynikającego z oświadczenia, płatnik nie uwzględnia zwolnienia najpóźniej od kolejnego miesiąca, w którym otrzymał powiadomienie. Oświadczenie jest składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia i zawiera klauzulę o następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”.

Natomiast osoba prowadząca działalność gospodarczą nie może ujmować kwoty wolnej na etapie zaliczki na podatek.

Płatnik ma obowiązek ująć w informacji rocznej wysyłanej na rzecz podatnika (PIT-11) przychody objęte zwolnieniem 4+ oraz pozostałymi zwolnieniami z podatku, tj. ulgą dla młodych, dla emigrantów powracających do Polski zmieniających rezydencję na polską, przyszłych emerytów. A zatem w zależności od oświadczenia podatnika PIT-11 zawierać będzie:

  • pełne zaliczki na podatek
  • informację o kwocie zwolnionej z PIT ze względu na stosowane zwolnienie z podatku.

Ten sam obowiązek informowania o zwolnieniu występuje w przypadku wystawiania informacji na rzecz nierezydentów polskich (IFT1R). Również w tych dokumentach powinna być wskazana kwota objęta zwolnieniem dla rodziców 4 dzieci oraz inne rodzaje wyżej wskazanych zwolnień.

Najlepszy i najprostszy sposób na PIT - Program e-pity®
Nie musisz znać się na PIT'ach i zmianach podatkowych. Oblicz wygodnie wysokość Twojego podatku PIT kompleksowo razem z wszystkimi ulgami, odliczeniami i kwotą wolną od podatku. Zadbaj o najwyższy i najszybszy zwrot podatku z PIT do 45 dni.
Po prostu oblicz Twój e-PIT w Programie e-pity 2023 i wyślij PIT online

Sumowanie zwolnień z podatku. Ulga 4 plus dla emerytów, dla osób do 26 roku życia, dla powracających do Polski

Suma wszystkich przychodów zwolnionych od podatku z powyższych 4 tytułów nie może w roku podatkowym przekroczyć kwoty 85 528 zł. Będzie to miało znaczenie zarówno na etapie zaliczek na podatek, jak i na etapie rozliczenia rocznego. Jeśli podatnik przekazałby oświadczenie, by jego wynagrodzenie nie zawierało zaliczki na podatek, to w momencie, gdy korzysta z kilku zwolnień, musi kontrolować ich sumę.

Ulga prorodzinna a ulga 4+

Osoby korzystające z ulgi (zwolnienia) dla wychowujących czwórkę dzieci mają jednocześnie prawo korzystać z ulgi prorodzinnej, czyli odliczenia od podatku kwoty zależnej od ilości wychowywanych dzieci. W przypadku 4 dzieci ulga wyniesie 6 924,12 + po 2700 zł na każde kolejne dziecko. Zwolnienie z podatku nie ogranicza również prawa do zwrotu niewykorzystanej ulgi prorodzinnej, a więc takiej, w przypadku której podatnik nie posiada wystarczającego podatku z tytułu zarobków z danego roku aby odliczyć ulgę i występuje o jej zwrot, zamiast odliczenia.

Prawo do zwrotu przysługuje wyłącznie do wysokości sumy składek ZUS i zdrowotnych, tj.:

  1. podlegających odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne,
  2. składek na ubezpieczenie zdrowotne, o których mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1285, z późn. zm.4)
  3. składek na ubezpieczenia społeczne, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a, oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne, o których mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, zapłaconych ze środków podatnika od przychodów zwolnionych od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152–154, z wyjątkiem przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 30c, art. 30ca albo ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym.

Zatem ustalając sumę składek i limit zwrotu niewykorzystanej ulgi prorodzinnej, należy wziąć pod uwagę również składki naliczone od przychodów zwolnionych w ramach ulgi 4+.

Czytaj więcej o uldze prorodzinnej

Najlepszy i najprostszy sposób na PIT - Program e-pity®
Nie musisz znać się na PIT'ach i zmianach podatkowych. Oblicz wygodnie wysokość Twojego podatku PIT kompleksowo razem z wszystkimi ulgami, odliczeniami i kwotą wolną od podatku. Zadbaj o najwyższy i najszybszy zwrot podatku z PIT do 45 dni.
Po prostu oblicz Twój e-PIT w Programie e-pity 2023 i wyślij PIT online

Deklaracja PIT dla ulgi 4+ (PIT-DZ)

Podatnicy mogą być zobowiązani do złożenia osobnej informacji PIT do końca kwietnia roku następującego po rozliczanym roku podatkowym, zawierającą dane o liczbie dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci.

Osobna informacja, składana poza roczną deklaracją podatkową nie jest konieczna wyłącznie jeżeli w złożonym zeznaniu podatkowym, w którym dokonywane jest odliczenie ulgi prorodzinnej podatnik oświadczył, że równocześnie skorzystał ze zwolnienia z podatku i prawo do zastosowania tego zwolnienia i tego odliczenia ulgi prorodzinnej przysługiwało w stosunku do tych samych dzieci. Warto w tym zakresie złożyć informację jeśli podatnik korzysta ze zwrotu niewykorzystanej ulgi prorodzinnej - przepisy wskazują że nie jest ono konieczne jedynie przy odliczeniu podatkowym ulgi prorodzinnej, nie ograniczając tego obowiązku przy zwrocie niewykorzystanej ulgi.

Natomiast dodatkowo po wezwaniu ze strony organów podatkowych należy przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do zwolnienia, w szczególności:

  1. odpis aktu urodzenia dziecka;
  2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
  3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
  4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.
Aktualności - sprawdź najnowsze informacje dotyczące rozliczeń PIT
2024-03-15

Zakup i montaż klimatyzacji mogą być objęte ulgą rehabilitacyjną

Wydatki na zakup i montaż klimatyzacji mogą być uznane za wydatki na adaptację mieszkania w związku z potrzebami osoby niepełnosprawnej.

2024-03-15

Ulga termomodernizacyjna przysługuje również w przypadku rozbudowy

Ulga termomodernizacyjna obejmuje zarówno wydatki poniesione na docieplenie istniejącego już budynku, jak i jego rozbudowywanej lub nadbudowanej części.

2024-03-15

Podatek Belki do zmian

Ministerstwo Finansów poinformowało, że ma gotowe założenia zmian w tzw. podatku Belki, które wkrótce będą przedmiotem obrad rządowych.

Wspieramy OPP