W momencie ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków przestaje istnieć małżeńska wspólność majątkowa. W konsekwencji niemożliwe jest wspólne opodatkowanie.

Podatniczka jest opiekunem prawnym swojego męża, który we wrześniu 2022 r,. uległ wypadkowi. W związku z tym wypadkiem i postępującą chorobą mężczyzna wymaga stałej opieki, nie porusza się samodzielnie, mówi z trudem, wymaga pomocy w karmieniu i ubierania. Mą orzeczoną grupę inwalidztwa (stopień niepełnosprawności znaczny) oraz otrzymuje rentę inwalidzką, z kolei podatniczka pobiera świadczenie opiekuńcze.
W sierpniu 2023 r. postanowieniem Sądu Okręgowego mężczyzna został całkowicie ubezwłasnowolniony, a żona została ustanowiona jego opiekunem. Ubezwłasnowolnienie męża podatniczki nie spowodowało zmiany stanu cywilnego, małżonkowie nadal mieszkają razem i prowadzą wspólne gospodarstwo domowe, a uzyskane dochody przeznaczane są na wspólne potrzeby bytowe - z tym, że znaczna część środków jest przeznaczana na leczenie i rehabilitację męża podatniczki.
Podatniczka chciałaby skorzystać ze wspólnego rozliczenia z mężem jako osobą, dla której jest rzeczywistym opiekunem i opiekunem prawnym. Dlatego wystąpiła o indywidualną interpretację, aby uzyskać potwierdzenie, że jest to możliwe.

Najlepszy i najprostszy sposób na PIT - Program e-pity®
Nie musisz znać się na PIT'ach i zmianach podatkowych. Oblicz wygodnie wysokość Twojego podatku PIT kompleksowo razem z wszystkimi ulgami, odliczeniami i kwotą wolną od podatku. Zadbaj o najwyższy i najszybszy zwrot podatku z PIT do 45 dni.
Po prostu oblicz Twój e-PIT w Programie e-pity 2024 i wyślij PIT online

Jeden z warunków wymaganych przy wspólnym opodatkowaniu nie jest spełniony

W interpretacji Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zauważył, że ze wspólnego opodatkowania mogą skorzystać małżonkowie, którzy łącznie spełniają następujące warunki:

  • są polskimi rezydentami podatkowymi,
  • pozostają w związku małżeńskim i we wspólności majątkowej przez cały rok podatkowy albo od dnia zawarcia związku małżeńskiego do ostatniego dnia roku podatkowego, jeżeli związek małżeński został zawarty w trakcie roku podatkowego,
  • nie stosują przepisów o 19% podatku liniowym lub przepisów ustawy o ryczałcie (z wyjątkiem dotyczących najmu prywatnego),
  • nie podlegają opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy o podatku tonażowym lub ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Z kolei, zgodnie z art. 53 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, rozdzielność majątkowa powstaje z mocy prawa w razie ubezwłasnowolnienia lub ogłoszenia upadłości jednego z małżonków. Ubezwłasnowolnienie męża podatniczki, które nastąpiło w 2023 r., spowodowało ustanie wspólności majątkowej małżeńskiej. Przestał więc być spełniony jeden z warunków uprawniających do wspólnego opodatkowania małżonków, jakim jest pozostawanie we wspólności majątkowej przez cały rok podatkowy.

Dyrektor KIS podkreślił również, że w przypadku podatniczki nie znajdą zastosowania przepisy dające możliwość preferencyjnego rozliczenia się osobie samotnie wychowującej dzieci. To rozwiązanie nie jest bowiem skierowane do małżonków, nawet w sytuacji, kiedy jedno z nich jest osobą ubezwłasnowolnioną i niepełnosprawną. Sam fakt otrzymywania przez ubezwłasnowolnionego małżonka świadczenia opiekuńczego oraz utrzymywania jego przez podatnika nie jest wystarczający do przyznania podatnikowi prawa do omawianej preferencji.

Ulga na powrót i wspólne rozliczenie małżonków w jednym zeznaniu

Źródło: indywidualna interpretacja 0113-KDIPT2-2.4011.359.2025.1.KR z 23 maja 2025 r.

Pozostałe wiadomości z roku: 2025

Piotr Ceregra

autor: Piotr Ceregra

Redaktor serwisów e-pity.pl i jpk.info.pl. Dba o to, by treści prezentowane w tych serwisach były nie tylko wartościowe i ciekawe, ale także poprawne językowo.

więcej artykułów autora

tytuł artykułu: Ubezwłasnowolnienie męża wyklucza wspólne opodatkowanie małżonków

Wspieramy OPP