Aktualności
tel. serwisowy: 61 307 00 77 (08:00 - 16:00)
Każde orzeczenie sądu mające charakter powierzenia pieczy zastępczej nad małoletnim może uprawniać rodziców zastępczych do skorzystania z ulgi prorodzinnej, o ile spełnione są pozostałe ustawowe warunki - zdecydował WSA w Opolu.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu rozstrzygał, czy rodzice zastępczy mogą skorzystać z tzw. ulgi prorodzinnej także w sytuacji, gdy sąd rodzinny wydał jedynie postanowienie zabezpieczające, którym umieścił małoletnie dzieci w rodzinie zastępczej na czas trwania postępowania. Takie postanowienie zostało wydane w listopadzie 2022 r. Sąd upoważnił rodziców zastępczych - małżonków z trójką biologicznych dzieci - do decydowania o istotnych sprawach życiowych małoletnich, w tym leczenia i sprawach związanych z realizacją obowiązku nauki szkolnej. Na podstawie tego postanowienia małżonkowie sprawowali opiekę nad tymi dziećmi przez cały rok 2023.
W listopadzie 2024 r. małżonkowie wystąpili o indywidualną interpretację, aby uzyskać potwierdzenie, że przysługuje im prawo, by w zeznaniu podatkowym za rok 2023 r. odliczyć kwotę ulgi prorodzinnej nie tylko na biologiczne dzieci, ale także na dzieci, dla których są rodziną zastępczą. We wniosku wskazali, że do momentu złożenia wniosku o interpretację nie zostało wydane prawomocne postanowienie sądu o umieszczeniu małoletnich w rodzinie zastępczej. Dysponują jednak postanowieniem o udzieleniu zabezpieczenia, w którym sąd użył sformułowania „umieścić małoletnich w rodzinie zastępczej małżonków”. Na tej podstawie mają więc prawo do skorzystania z ulgi, o której mowa w art. 27f ustawy o PIT (ulgi prorodzinnej).
Najlepszy i najprostszy sposób na PIT - Program e-pity®
Nie musisz znać się na PIT'ach i zmianach podatkowych. Oblicz wygodnie wysokość Twojego podatku PIT kompleksowo razem z wszystkimi ulgami, odliczeniami i kwotą wolną od podatku. Zadbaj o najwyższy i najszybszy zwrot podatku z PIT do 45 dni.
Po prostu oblicz Twój e-PIT w Programie e-pity 2025 i wyślij PIT online
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawców. W wydanej w styczniu 2025 r. indywidualnej interpretacji wskazał, że wnioskodawcy zostali ustanowieni tymczasową rodziną zastępczą dla dwójki małoletnich dzieci, gdyż sąd wydał tylko postanowienie o czasowym umieszczeniu dzieci w ich rodzinie do czasu zakończenia postępowania. Podkreślił też, że postępowanie wobec jednego rodzica biologicznego o pozbawienie praw rodzicielskich nadal się toczy (drugi z rodziców nie żyje).
Z art. 27f pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że podatnik ma prawo odliczyć ulgę z tytułu wychowywania dzieci na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej, m.in. na podstawie orzeczenia sądu. Możliwość skorzystanie z tej ulgi, jak i z każdej innej preferencji podatkowej, jest uzależniona od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania. W ocenie Dyrektora KIS oznacza to, że podatnik będzie spełniał warunki do skorzystania z ulgi prorodzinnej tylko w sytuacji pełnienia funkcji rodziny zastępczej, a nie tymczasowej rodziny zastępczej. W konsekwencji stanowisko małżonków zostało uznane za nieprawidłowe.
Wnioskodawcy zaskarżyli tę interpretację wskazując, że dokonano w niej “dowolnej i błędnej” interpretacji art. 27f ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, w wyniku czego małżonkowie zostali uznani za rodzinę zastępczą tymczasową i w konsekwencji pozbawieni prawa do ulgi, a Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu przyznał im rację. Uzasadniając swoją ocenę Sąd podkreślił, że w treści tego przepisu ustawodawca nie sprecyzował, jaki charakter ma mieć orzeczenie sądu opiekuńczego dotyczące sprawowania opieki nad małoletnim poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej. Podkreślił, że zawężenie, jakiego dokonał organ interpretacyjny, rozgraniczając orzeczenie sądu o umieszczeniu małoletnich dzieci w rodzinie zastępczej od orzeczenia o powierzeniu pełnienia funkcji rodziny zastępczej tymczasowo na czas trwania postępowania, było nieuprawnione.
WSA w Opolu wskazał też, że wykładnia analizowanego przepisu nie może pomijać założonego przez ustawodawcę celu, jaki ulga prorodzinna ma spełniać. Nie jest to bowiem ulga z tytułu bycia rodzicem i posiadania władzy rodzicielskiej, ma natomiast pomóc rodzicom wykonującym władzę rodzicielską w jej wykonywaniu. Niewątpliwie celem wprowadzonej do systemu podatkowego ulgi prorodzinnej jest udzielenie wsparcia rodzinie przez system podatkowy, a zakresem tego wsparcia, z uwagi na dobro dziecka, objęto także rodziny zastępcze sprawujące bieżącą pieczę nad nim.
Sąd podkreślił też, że sytuacji, w której podmiot faktycznie sprawujący bieżącą pieczę nad dzieckiem zostałby pozbawiony uprawnienia do skorzystania z ulgi prorodzinnej wyłącznie z tego względu, że nie uzyskał orzeczenia o ustanowieniu rodziny zastępczej, a jednocześnie legitymuje się orzeczeniem o powierzeniu pieczy bieżącej i faktycznie ją sprawuje, nie sposób pogodzić z konstytucyjną zasadą równego traktowania, wynikającą z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP. Oznacza to, że do skorzystania z tzw. ulgi prorodzinnej może uprawniać każde orzeczenie sądu, w wyniku którego następuje powierzenie realizacji funkcji opiekuńczych i wychowawczych nad małoletnim, mające charakter powierzenia pieczy zastępczej - ocenił WSA w Opolu.
Darowizna od matki zastępczej bez podatku
Źródło: wyrok WSA w Opolu I SA/Op 204/25 z 3 października 2025 r., indywidualna interpretacja 0113-KDIPT2-2.4011.869.2024.2.ACZ z 9 stycznia 2025 r.
