Podatniczka może wystąpić o zwrot podatku od spadków i darowizn pobranego przez notariusza przy zawarciu umowy, która okazała się bezwzględnie nieważna - wynika z indywidualnej interpretacji.
Podatniczka zawarła przed notariuszem umowę darowizny. Na podstawie tej umowy dwie osoby darowały jej przysługujące im udziały w zabudowanej nieruchomości, a podatniczka tę darowiznę przyjęła. Notariusz, jako płatnik, pobrał z tytułu zawartej umowy podatek od spadków i darowizn. Ponieważ obdarowana nie ma statusu rolnika indywidualnego w rozumieniu art. 6 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, do zawarcia takiej umowy niezbędne było okazanie zgody na nabycie, wyrażonej w drodze decyzji administracyjnej przez Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. Taki dokument nie został jednak okazany. Zgodnie z treścią art. 9 tej ustawy, skutkuje to nieważnością umowy darowizny, a więc w konsekwencji - brakiem przejścia na rzecz podatniczki udziałów w nieruchomości.
Aby zawrzeć umowę wywołującą skutki prawne, kobieta wystąpiła do Dyrektora Generalnego KOWR o zgodę na nabycie udziałów w tej nieruchomości. Gdy taką zgodę otrzymała, doszło do skutecznego zawarcia umowy darowizny przed notariuszem. Także tym razem notariusz pobrał podatek od spadków i darowizn. Podatek został więc pobrany dwukrotnie: zarówno przy czynności, która ze względu na brak wymaganego dokumentu była czynnością nieważną, jak i przy czynności wywołującej skutki prawne. Podatniczka jest zdania, że skoro pierwsza z umów okazała się nieważna z mocy prawa, to podatek od spadków i darowizn został pobrany bezpodstawnie i powinien jej zostać zwrócony. Skoro nie doszło do skutecznego nabycia własności rzeczy, to nie powstał obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn - argumentowała we wniosku o indywidualną interpretację.
Najlepszy i najprostszy sposób na PIT - Program e-pity®
Nie musisz znać się na PIT'ach i zmianach podatkowych. Oblicz wygodnie wysokość Twojego podatku PIT kompleksowo razem z wszystkimi ulgami, odliczeniami i kwotą wolną od podatku. Zadbaj o najwyższy i najszybszy zwrot podatku z PIT do 45 dni.
Po prostu oblicz Twój e-PIT w Programie e-pity 2025 i wyślij PIT online
W interpretacji Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej powołał się na przepisy Kodeksu cywilnego oraz ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, z których wynika, że umowa darowizny zawarta z pominięciem uzyskania zgody Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa jest z mocy prawa (bezwzględnie) nieważna. Nieważność bezwzględna oznacza, że czynność jest prawnie nieważna od samego początku, bez potrzeby orzeczenia sądu czy oświadczenia strony, i nie wywołuje żadnych zamierzonych skutków prawnych. Stan nieważności jest definitywny i nie można go naprawić, a czynność prawną dotknięta nieważnością należy wykonać ponownie zgodnie z prawem, jeśli strony chcą osiągnąć zamierzone cele. Bezwzględnie nieważna umowa jest uważana za całkowicie niebyłą, to zaś oznacza, że podatek od tej umowy został nienależnie pobrany przez płatnika.
Dyrektor KIS wskazał następnie, że, zgodnie z Art. 72 § 1 pkt 1 ustawy Ordynacja podatkowa, kwotę nienależnie zapłaconego podatku uważa się za nadpłatę. Podatniczce przysługuje więc prawo do zwrócenia się do właściwego naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty podatku.
Spłata nieistniejącego kredytu nie jest spłatą kredytu
Źródło: indywidualna interpretacja 0111-KDIB2-3.4015.315.2025.1.MD z 3 listopada 2025 r.