O ile wysokość ulgi dla klasy średniej oblicza się wyłącznie w związku z zarobkami z tytułu umowy o pracę oraz z działalności gospodarczej opodatkowanej według skali, to już jej wykorzystanie objąć może każdy rodzaj przychodów. Ma to duże znaczenie przy podatnikach, którzy korzystają z wielu odliczeń od dochodu, a także w przypadku wspólnego rozliczenia małżonków, którzy zarabiają na różnych podstawach (z różnych źródeł).
Ulga dla klasy średniej została wskazana w ustawie o PIT w art. 26 ust. 2aa, pośród innych odliczeń od dochodu, jakie w deklaracji podatkowej może wykorzystać podatnik. O ile wysokość ulgi uzależniona będzie od wysokości przychodu z działalności gospodarczej oraz z umowy o pracę, to już odliczać będzie można ją od dowolnego źródła przychodów, opodatkowanego według skali podatkowej.
Co więcej, art. 26 zawiera katalog ulg, nie wskazuje natomiast czy należy stosować je po kolei, tzn. że jeśli podatnik posiada ich kilka - odlicza je od dochodu zgodnie z kolejnością ich występowania w ustawie czy też kolejność ich zastosowania jest dowolna.
W przypadku ulgi dla klasy średniej ta kolejność będzie miała duże znaczenie u podatników posiadających kilka rodzajów ulg oraz rozliczających się z małżonkiem.
Najlepszy i najprostszy sposób na PIT - Program e-pity®
Nie musisz znać się na PIT'ach i zmianach podatkowych. Oblicz wygodnie wysokość Twojego podatku PIT kompleksowo razem z wszystkimi ulgami, odliczeniami i kwotą wolną od podatku. Zadbaj o najwyższy i najszybszy zwrot podatku z PIT do 45 dni.
Po prostu oblicz Twój e-PIT w Programie e-pity 2023 i wyślij PIT online
Ulgi od dochodu podatnika, ale z wyjątkiem ulgi dla klasy średniej
Wspólne rozliczenie małżonków polega na ustaleniu podatku obliczonego od połowy łącznego dochodu małżonków - ale co ważne - po odjęciu u każdego z nich z osobna - ulg przysługujących im do odliczenia od dochodu. W efekcie najpierw ustalany jest dochód każdego z małżonków osobno, następnie odliczane są ulgi osobno u każdego z nich (osobne podstawy opodatkowania), a dopiero następnie - łączna podstawa opodatkowania, jako suma ich osobnych podstaw dzielona przez dwa.
Jeśli podatnik rozlicza się samodzielnie, kolejność wprowadzenia do rozliczenia PIT ulgi dla klasy średniej nie będzie miała tak decydującego znaczenia. Sytuacja komplikuje się przy uldze dla klasy średniej w przypadku wspólnego rozliczenia małżonków.
Od dochodu własnego, czy od połowy łącznego dochodu małżonków?
Ustawa stanowi, że przy wyborze przez małżonków łącznego opodatkowania każdy z małżonków może odliczyć ulgę dla pracowników lub podatników osiągających przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej (tj. ulgę dla klasy średniej) od połowy sumy łącznych przychodów uzyskanych przez małżonków w roku podatkowym, przy czym suma uzyskanych w roku podatkowym przychodów wynosi co najmniej 68 412 zł i nie przekracza kwoty 133 692 zł (dodany art. 26 ust. 4c ustawy). W tym przypadku zabieg obliczania podstawy do ustalenia podatku będzie inny niż przy pozostałych ulgach stosowanych przez oboje małżonków. Dopuszczalne będzie bowiem najpierw ustalenie połowy łącznej kwoty dochodu, a dopiero potem - odliczenie od niej - kwoty ulgi.
W przypadku ulgi dla klasy średniej ustawodawca nie przewidział, że musi ona być wykorzystana jako pierwsza, przed innymi ulgami podatkowymi a także, że ma być ona odliczana jedynie od dochodu podatnika, stąd nie wynika z ustawy, by zabronionym było najpierw skorzystanie z pozostałych preferencji (ulg odliczanych od dochodu), a potem a sam koniec - z kwoty ulgi dla klasy średniej. Dzięki temu w wielu sytuacjach podatnik może zaoszczędzić znaczną kwotę odliczeń.
Przykład
Podatnik rozliczający 90% przychodów w ramach praw autorskich (z 50% kosztami) posiada przychód z umowy o pracę w kwocie 80.000 zł. Ulga dla klasy średniej wyniesie 4576 zł. Podatnik skorzysta z odliczenia składek ZUS 18.000 zł, a koszty uzyskania wyniosą u niego 3000 ryczałtowe plus 30 612 koszty 50%. W efekcie jego dochód wyniesie 80.000 - 18.000 - 3000 - 30612 - 4576 = 23812 zł. Podatek od tej kwoty wyniósłby 23812 x 17% - 5100 (kwota zmniejszająca) = 4048 - 5100 zł = 0 zł. Podatnik nie wykorzystał pełnej kwoty wolnej od podatku.
Podatnik chciał poza tym korzystać dodatkowo z ulgi rehabilitacyjnej w kwocie 1.000 zł, jednak nie ma to sensu, ulga przepada.
Tymczasem żona podatnika zarabiając tę samą kwotę z działalności gospodarczej na tych samych warunkach jednak nie stosując autorskich kosztów uzyskania i nie posiadając ulg podatkowych zapłaci 80.000 - 18.000 - 3000 -4576 = 54 424 x 17% = 9 252,08 - 5100 = 4 152,08 zł podatku. Nie może przy tym odliczyć ulgi rehabilitacyjnej męża, ulga nadal przepada.
Małżonkowie stosują następujący zabieg. Mąż zamiast ulgi dla klasy średniej na początku dokonuje odliczenia kwoty ulgi rehabilitacyjnej, a dopiero po zsumowaniu dochodów - odlicza od nich ulgę dla klasy średniej. To samo robi żona
Dochód małżonki bez ulgi dla klasy średniej 59000 + dochód męża bez ulgi dla klasy średniej, ale z uwzględnieniem ulgi rehabilitacyjnej 27.388 = 86 388/2 = 43 194. Od tej wartości mąż odlicza przysługującą mu ulgę dla klasy średniej i oblicza podatek:
43194 zł - 4576 x 2 (9152 zł) = 34 042 x 17% = 5 787,14 - 5100 zł = 687,14 zł
Mnożąc podatek przez dwa, łączne zobowiązanie dzięki zmianie kolejności odliczenia ulg oraz wspólnemu rozliczeniu wynosi 1 374 zł zamiast 4152 zł podatku.
Ulgi podatkowe i odliczenia
