z dnia: 2021-07-13

Naczelny Sąd Administracyjny wydał ostatnio niekorzystne orzeczenie dla właścicieli nieruchomości, zbywających należące do nich dobra. Sprzedaż kilkudziesięciu działek i uzyskanie z tego tytułu znaczącego zysku, zgodnie z wyrokiem z 9 czerwca 2021 r., sygn. akt II FSK 3674/18, może zostać zakwalifikowane jako transakcja dokonana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej i w ten sposób opodatkowana.

Najlepszy i najprostszy sposób na PIT - Program e-pity®
Nie musisz znać się na PIT'ach i zmianach podatkowych. Oblicz wygodnie wysokość Twojego podatku PIT kompleksowo razem z wszystkimi ulgami, odliczeniami i kwotą wolną od podatku. Zadbaj o najwyższy i najszybszy zwrot podatku z PIT do 45 dni.
Po prostu oblicz Twój e-PIT w Programie e-pity 2023 i wyślij PIT online

Kosztowny obrót działkami rolnymi

Pewna para w latach 2009, 2010 i 2013 dokonała sprzedaży kilkudziesięciu niezabudowanych działek rolnych. W ich przekonaniu transakcja nie została dokonana przez nich w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, ale prywatnie. Do innych wniosków doszły jednak organy skarbowe. Ustaliły bowiem, że prowadzona była przez nich pozarolnicza działalność gospodarcza. Częstotliwość podejmowanych działań, a przede wszystkim liczba dokonywanych transakcji, wskazywały bowiem, że zamiarem małżonków był obrót nieruchomościami gruntowymi, a nie prowadzenie na nich gospodarstwa rolnego. We wszystkich przypadkach transakcje przyniosły wymierny dochód, a sama działalność była wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. To spowodowało zatem, że sprzedaż nieruchomości nastąpiła w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, a uzyskane w ten sposób przychody należało zakwalifikować do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. W ten sposób małżonkowie nie mogli skorzystać ze zwolnienia.

Ponad milion złotych podatku

Decyzją Naczelnika Urzędu Skarbowego w Kielcach określono zatem małżonkom zobowiązanie podatkowe w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2009 r. w kwocie 1.283.153 złotych. Małżonkowie niezadowoleni z wydanego rozstrzygnięcia, odwołali się od tego orzeczenia. Dyrektor Izby Skarbowej w Kielcach również nie przyznał im racji i utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. Ostatecznie sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach. Ten wyrokiem z 16 maja 2018 r. oddalił wniesioną skargę. Małżonkowie nie dali jednak za wygraną i zwrócili się ze skargą kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Ten ostatecznie pogrzebał ich szansę na niezapłacenie ogromnego podatku. W ocenie NSA sprzedaż kilkudziesięciu niezabudowanych działek rolnych i uzyskanie w ten sposób ogromnego zysku, stanowiło pozarolniczą działalność gospodarczą.

Obrót nieprofesjonalny a działalność gospodarcza

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego podstawowe znaczenie miało w tym przypadku wytyczenie granicy między tym, co stanowi obrót nieprofesjonalny, a tym co należy rozpoznawać jako czynności związane z prowadzeniem pozarolniczej działalności gospodarczej. W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazano, że pozarolnicza działalność gospodarcza jest jednym ze źródeł przychodu, a nadto wymieniono jej podstawowe elementy konstrukcyjne. Pozarolnicza działalność gospodarcza jest zatem działalnością zarobkową wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły, prowadzoną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł, wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2, 4-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podatnik nie musi być nawet przedsiębiorcą

Kluczowe w niniejszej sprawie było zatem oddzielenie tego, co stanowi działalność gospodarczą, a co jest po prostu odpłatnym zbyciem mienia. Zarówno organy, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach, jak i Naczelny Sąd Administracyjny doszły do tożsamego wniosku, iż sprzedaż kilkudziesięciu działek w sposób, w jaki zrobili to małżonkowie, ma charakter działalności gospodarczej. Co przy tym istotne, dla uzyskiwania przychodów z działalności gospodarczej tak naprawdę nie jest konieczne, aby podatnik miał status przedsiębiorcy, a także nie jest nawet konieczna rejestracja tej działalności w sposób przewidziany w przepisach odrębnych, dotyczących wymogów formalnych, jakie powinna spełnić osoba prowadząca działalność gospodarczą. Nie ma nadto znaczenia subiektywne przekonanie podatnika, iż przychody z jego aktywności są przypisane do innego źródła przychodu.

Rozliczenie podatku – kwestie techniczne

Ostatecznie zatem małżonkowie musieli rozliczyć się z pozarolniczej działalności gospodarczej, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a nie do przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 tej ustawy. Uzyskany przychód nie podlegał też zwolnieniu od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 28 wskazanej ustawy. W takiej sytuacji zasadne jest zatem złożenie formularza PIT-36, stanowiącym zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu i wskazanie przychodu ze sprzedaży w pozycji 77. Przy czym tę pozycję wypełnia się automatycznie na podstawie załącznika do PIT-36 w postaci PIT/B.

Wspieramy OPP