Aktualności
tel. serwisowy: 61 307 00 77 (08:00 - 16:00)
Wyroki sądów aż dwóch instancji były potrzebne, aby fiskus pozwolił firmie zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów stratę spowodowaną działaniami oszustów.
Spółka z o.o., zajmująca się spedycją i transportem, w 2021 r. odnotowała stratę w środkach obrotowych, spowodowaną cyberatakiem na konto poczty elektronicznej jej wietnamskiego kontrahenta. Podszywająca się pod kontrahenta osoba trzecia wskazała nowy numer rachunku bankowego, na który powinny być realizowane płatności. Spółka dokonała dwóch przelewów na to konto. Dopiero po wezwaniu jej do zapłaty przez rzeczywistego kontrahenta okazało się, że doszło do przestępstwa. Pieniędzy nie udało się odzyskać, a spółka złożyła zawiadomienie o przestępstwie. Wystąpiła o indywidualną interpretację, aby potwierdzić, że może opisany wydatek (stratę w środkach obrotowych) zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.
Organ interpretacyjny uznał jednak, że wniosek strony dotyczy oceny stanu faktycznego, a nie interpretacji przepisu prawa podatkowego i że odpowiedź na zadane pytanie wymagałaby przeprowadzenia postępowania dowodowego, a do tego nie jest uprawniony. Odmówił więc wydania interpretacji. Spółka zaskarżyła tę odmowę do sądu. Najpierw przyznał jej rację Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, a następnie Naczelny Sąd Administracyjny, do którego trafiła skarga kasacyjna fiskusa.
Najlepszy i najprostszy sposób na PIT - Program e-pity®
Nie musisz znać się na PIT'ach i zmianach podatkowych. Oblicz wygodnie wysokość Twojego podatku PIT kompleksowo razem z wszystkimi ulgami, odliczeniami i kwotą wolną od podatku. Zadbaj o najwyższy i najszybszy zwrot podatku z PIT do 45 dni.
Po prostu oblicz Twój e-PIT w Programie e-pity 2023 i wyślij PIT online
NSA uznał, że spółka składająca wniosek o indywidualną interpretację przedstawiła stan faktyczny - opisała, jak weryfikowała kontrahenta, wyjaśniła, dlaczego wykrycie oszustwa było niemożliwe, wreszcie wskazała, jakie czynności podjęła po stwierdzeniu oszustwa. Sąd zauważył też, że organ nie wzywał spółki do uzupełnienia stanu faktycznego, uznał zatem go za wystarczający dla oceny stanowiska wnioskodawcy. Podane fakty organ powinien był ocenić, przyjmując je jako rzeczywiste, pod kątem możliwości zastosowania art.15 ust. 1 ustawy o CIT (to przepis, który definiuje pojęcie kosztów uzyskania przychodów). W tym zakresie nie było konieczne przeprowadzenie postępowania dowodowego - wskazał NSA i oddalił skargę kasacyjną.
Dopiero po tym wyroku fiskus wydał interpretację, w której uznał stanowisko spółki za prawidłowe. Wskazał w niej, że kosztem podatkowym może być tylko taka strata, która jest zdarzeniem losowym, niezależnym od woli podatnika, nie do uniknięcia przez racjonalnie działający podmiot. Niezachowanie staranności wymaganej w danych warunkach bądź niedopełnienie obowiązków ciążących na podatniku w celu uniknięcia szkody uniemożliwia przyjęcie, że powstała szkoda stanowi stratę o charakterze losowym. Zauważył, że poniesienie wydatku służyło zachowaniu źródła przychodów, bowiem pierwotnie dokonane przelewy stanowiły zapłatę za usługę i tylko w wyniku nieprzewidzianych okoliczności doszło do wyłudzenia tych środków. Wskazał też, że strata jest definitywna, gdyż organy ścigania umorzyły postępowanie w związku z niewykryciem sprawcy. Wszystko to pozwala spółce potraktować stratę jako koszt podatkowy.
Odpowiedzialność firmy a kontrola pracownika
Źródło: wyrok WSA w Gdańsku I SA/Gd 442/22 z 9 sierpnia 2022 r., wyrok NSA II FSK 1393/22 z 15 grudnia 2023 r., indywidualna interpretacja 0111-KDIB1-1.4010.484.2021.15.BS z 26 kwietnia 2024 r.
